Thierry en Willem Nolf

Een architecturale erfenis in het hart van Torhout

Torhout ademt geschiedenis, en veel daarvan is gebouwd dankzij de ontwerpen van Thierry en Willem Nolf. Vader en zoon, elk met hun eigen stijl, gaven vorm aan kerken, scholen, villa’s en burgerhuizen die vandaag nog het stadsbeeld bepalen. Van neogotiek tot modernisme, van wederopbouw tot vooruitgang: hun werk vertelt het verhaal van een veranderende tijd. We lichten een tipje van de sluier en onthullen enkele verhalen achter de gevels.

Een familie met visie en vakmanschap

Thierry Nolf (1869–1928) en zijn zoon Willem (1900–1964) waren veel gevraagde architecten met invloed en belangrijke connecties. Ze gaven Torhout zoals we het vandaag kennen mee vorm. Thierry, opgeleid aan Sint-Lucas in Gent, werd al snel een vaste waarde binnen de katholieke zuil. Hij ontwierp kerken, kloosters, scholen en burgerhuizen die vandaag nog herkenbaar zijn in het straatbeeld. Na zijn overlijden nam Willem het roer over. Met een frisse, modernistische stijl gaf hij een nieuwe impuls aan het lokale bouwlandschap. Samen bouwden ze aan een architecturale erfenis die generaties overstijgt.

Een evolutie in stijl en betekenis

Toen Thierry zijn carrière begon, was het beroep van architect nog niet wettelijk erkend. Zijn schoonvader grapte bij hun eerste ontmoeting: “Bouwmeester? Zijn dat diegenen die de metsers dienen?” Toch liet hij zich niet ontmoedigen en hij volgde avondschool aan Sint-Lucas. Hij werd later stichtend lid en voorzitter van de West-Vlaamse Bouwmeesterskring. Zijn zoon Willem studeerde er ook in dagonderwijs, en met opvallend succes. Waar Thierry trouw bleef aan neogotiek en eclectische stijlen, bracht Willem vanaf de jaren ’30 een modernistische vormentaal in scholen, kerken en woningen. Hun werk weerspiegelt niet alleen hun talent, maar ook de veranderende tijdsgeest.

Wederopbouw na WOI: architectuur als herstel

Na de Eerste Wereldoorlog werd Thierry Nolf overspoeld met opdrachten in de Verwoeste Gewesten. Hij werkte dag en nacht en reisde per trein doorheen West-Vlaanderen. Hij herstelde kerken, pastorieën en dorpskernen in onder meer Esen, Handzame, Staden, Kortemark en Langemark. Hij behoorde tot de generatie ‘wederopbouwarchitecten’ die in de vroege jaren ‘20 West-Vlaanderen heropbouwden. Zijn stijl was traditioneel en klassiek, met oog voor regionale identiteit en eigenheid van het dorpsbeeld.

Willem Nolf, Modernisme in Torhout

In 1928 ontwierp Thierry Nolf het ontmoetingscentrum ‘Ons Huis’ in de Beerstraat. De halfronde vormen, torentjes en expressieve baksteenarchitectuur tonen hoe hij zich aanpaste aan de modernistische stromingen van zijn tijd. Willem Nolf bracht een frisse wind in de architectuur van Torhout. Zijn ontwerpen zijn herkenbaar aan laddervensters, horizontale lijnen en art-deco accenten. Hij bouwde scholen, ziekenhuizen en woonhuizen in een sobere maar expressieve stijl. Het gebouw 'Ons Huis' is een overgang tussen neogotiek en art-deco, en een stille getuige van gesprekken tussen vader en zoon over de toekomst van architectuur.

De scholen als laboratorium

De schoolcampussen van Torhout zijn een staalkaart van het werk van beide Nolfen. Thierry en Willem Nolf bouwden en verbouwden decennialang aan de scholen van Torhout. Thierry bouwde de eerste Oefenschool en kapel, Willem ontwierp moderne vleugels, feestzalen en het regentaat. Hun werk weerspiegelt de evolutie van katholiek onderwijs en architectuur.

Woonhuizen en erfgoed in het straatbeeld, een openluchtmuseum

Van de Bassinstraat tot de Boeiaardstraat: Torhout telt tientallen woningen in eclectische stijl, vaak met Brugse traveeën, trapgevels en Tudor-bogen. Sommige zijn van Thierry Nolf, andere van tijdgenoten zoals Leon Derré. Samen vormen ze een visueel archief van de bouwcultuur rond 1900 - 1950. Schrijnwerker Gaston Verlinde, vaste interieurpartner van de familie Nolf, woonde hier ook. Zijn houtwerk is terug te vinden in kerken en scholen in heel West-Vlaanderen.

Het verdwenen archief, een tragisch einde

Willem Nolf bouwde in 1932 zijn eigen woning in de Lichterveldestraat. Na zijn overlijden in 1964 bleef zijn weduwe er wonen tot 1985. Bij de ontruiming verdween het architectenarchief van vader en zoon… bij het oud papier. Een onherstelbaar verlies, maar gelukkig leeft hun werk voort in het straatbeeld.

Rondleiding met een gids

Stap dieper in het verhaal van Thierry en Willem Nolf met een Torhoutse stadsgids. Onze gids neemt je mee langs anekdotes, architecturale details en verrassende weetjes. Een unieke kans om Torhout met een nieuwe blik te ontdekken!